وقتی صحبت از وای‌فای و شبکه‌های بی‌سیم می‌شود، دو باند فرکانسی اصلی همیشه مطرح هستند: ۲.۴ گیگاهرتز و ۵ گیگاهرتز (که اغلب به اشتباه ۵.۸ گیگاهرتز هم گفته می‌شود). انتخاب بین این دو باند بستگی به نیاز شما دارد: آیا پوشش‌دهی بیشتر می‌خواهید یا سرعت بالاتر؟ در این مقاله به صورت کامل تفاوت‌ها، مزایا و معایب هر باند را بررسی می‌کنیم.
باند فرکانسی وای‌فای چیست؟
وقتی از وای‌فای استفاده می‌کنیم، دستگاه ما (مثل موبایل یا لپ‌تاپ) از طریق امواج رادیویی به مودم یا روتر متصل می‌شود. این امواج روی باندهای فرکانسی مختلف منتقل می‌شوند. باند فرکانسی همان مسیر یا کانالی است که داده‌ها از آن عبور می‌کنند.
در حال حاضر پرکاربردترین باندهای فرکانسی وای‌فای، ۲.۴ گیگاهرتز و ۵ گیگاهرتز هستند. هرکدام ویژگی‌های خاص خودشان را دارند:
به همین دلیل بسیاری از مودم‌ها و روترهای جدید دوبانده (Dual-Band) طراحی می‌شوند تا بتوانند هر دو مزیت را در اختیار کاربر قرار دهند.
انواع باندهای فرکانسی در وای‌فای
شبکه‌های وای‌فای امروزی معمولاً روی دو باند اصلی کار می‌کنند: ۲.۴ گیگاهرتز و ۵ گیگاهرتز. برخی روترها و مودم‌های جدید حتی باند ۶ گیگاهرتز (Wi-Fi 6E) را هم پشتیبانی می‌کنند. هر باند ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خودش را دارد و انتخاب درست آن می‌تواند کیفیت تجربه اینترنت شما را به شکل قابل توجهی تغییر دهد.
باند ۲.۴ گیگاهرتز:
این باند قدیمی‌تر و رایج‌تر است. نقطه قوت آن پوشش‌دهی وسیع و نفوذ بیشتر در موانع (مانند دیوارها) است. برای خانه‌های بزرگ یا فضاهای چندطبقه، عملکرد بهتری دارد. اما به دلیل شلوغی زیاد، سرعت پایین‌تری نسبت به باند ۵ ارائه می‌دهد.
باند ۵ گیگاهرتز:
این باند جدیدتر است و سرعت بالاتر و پایداری بیشتر دارد. کانال‌های بیشتری را در اختیار می‌گذارد و معمولاً تداخل کمتری دارد. بهترین انتخاب برای استریم ویدیو، گیمینگ و دانلود فایل‌های حجیم است. البته پوشش آن محدودتر بوده و موانع راحت‌تر روی کیفیت سیگنال اثر می‌گذارند.
باند ۶ گیگاهرتز (Wi-Fi 6E):
نسل تازه‌ای از فرکانس‌هاست که فقط توسط دستگاه‌های مدرن پشتیبانی می‌شود. این باند سرعت فوق‌العاده بالا و تأخیر بسیار کم ارائه می‌دهد و مخصوص کارهای سنگین و محیط‌های پرکاربر طراحی شده است.
فرق باند ۲.۴ با ۵؛ کدام بهتر است؟
برای اینکه راحت‌تر تصمیم بگیرید، در جدول زیر مقایسه‌ی مستقیم این دو باند را می‌بینید:
ویژگی‌ها | باند ۲.۴ گیگاهرتز | باند ۵ گیگاهرتز |
سرعت انتقال داده | کمتر (حدود 450Mbps–600Mbps) | بیشتر (تا 1300Mbps و بالاتر) |
پوشش‌دهی سیگنال | بیشتر (مسافت طولانی‌تر) | کمتر (مسافت کوتاه‌تر) |
نفوذ در موانع (دیوار، در) | بهتر | ضعیف‌تر |
تداخل فرکانسی | بیشتر (به دلیل شلوغی باند) | کمتر (کانال‌های خلوت‌تر) |
کاربرد مناسب | خانه‌های بزرگ، دستگاه‌های IoT | استریم ویدیو، گیمینگ، دانلود سریع |
مزایا و معایب باند ۲.۴ گیگاهرتز
مزایا
پوشش‌دهی گسترده‌تر: سیگنال ۲.۴ گیگاهرتز مسافت بیشتری را پوشش می‌دهد و در خانه‌ها یا محیط‌های بزرگ بهتر عمل می‌کند.
نفوذ قوی‌تر در موانع: این باند راحت‌تر از دیوارها و موانع عبور می‌کند، بنابراین در ساختمان‌های چندطبقه یا اتاق‌های دورتر هم اینترنت پایدار‌تری ارائه می‌دهد.
سازگاری بالا: تقریباً تمام دستگاه‌ها (قدیمی یا جدید) با این باند سازگار هستند، پس نگران محدودیت دستگاه‌ها نخواهید بود.
مناسب برای استفاده روزمره: اگر استفاده شما بیشتر برای وب‌گردی، شبکه‌های اجتماعی یا اتصال دستگاه‌های هوشمند (IoT) باشد، باند ۲.۴ گزینه‌ای مطمئن است.
معایب
سرعت پایین‌تر نسبت به ۵ گیگاهرتز: حداکثر سرعت این باند محدودتر است و برای استریم‌های سنگین یا دانلودهای حجیم، بهترین انتخاب نیست.
شلوغی فرکانسی: بسیاری از دستگاه‌های دیگر (مانند بلوتوث، تلفن‌های بی‌سیم و حتی مایکروویو) هم از همین فرکانس استفاده می‌کنند؛ همین موضوع باعث تداخل و کاهش کیفیت اتصال می‌شود.
تأخیر بیشتر (Latency): به دلیل شلوغی، در برخی مواقع پینگ بالاتر خواهد بود که برای گیمرها یا جلسات آنلاین می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
مزایا و معایب باند ۵ گیگاهرتز
مزایا
سرعت فوق‌العاده بالا: باند ۵ گیگاهرتز به دلیل داشتن کانال‌های بیشتر و خلوت‌تر، سرعتی چند برابر باند ۲.۴ ارائه می‌دهد. این یعنی استریم ویدئوهای 4K و حتی 8K، دانلود سریع فایل‌های حجیم و بازی‌های آنلاین بدون لگ.
تداخل کمتر: به خاطر تعداد کمتر دستگاه‌هایی که روی این باند کار می‌کنند، سیگنال پایدارتر است و خبری از شلوغی و نویز شدید (مثل باند ۲.۴) نخواهد بود.
مناسب برای کارهای حرفه‌ای: اگر کاربر حرفه‌ای هستید و به اینترنت پرسرعت و بدون وقفه نیاز دارید—از ویرایش آنلاین ویدیو گرفته تا کنفرانس‌های کاری مهم—۵ گیگاهرتز بهترین انتخاب است.
پاسخ‌گویی سریع‌تر (Latency پایین): برای گیمینگ آنلاین یا تماس‌های ویدیویی، تاخیر کمتر یعنی تجربه‌ای روان‌تر و حرفه‌ای‌تر.
معایب
پوشش‌دهی کمتر: محدوده سیگنال ۵ گیگاهرتز کوتاه‌تر است و در فضاهای بزرگ یا چندطبقه ممکن است ضعیف شود.
نفوذ ضعیف‌تر در موانع: دیوارها، درها و موانع فیزیکی خیلی راحت‌تر جلوی سیگنال ۵ گیگاهرتز را می‌گیرند، بنابراین در اتاق‌های دورتر ممکن است اتصال ضعیف‌تر باشد.
سازگاری محدودتر: همه دستگاه‌ها (مخصوصاً مدل‌های قدیمی‌تر) از این باند پشتیبانی نمی‌کنند. بنابراین ممکن است مجبور شوید برای برخی دستگاه‌ها همان ۲.۴ را فعال نگه دارید.
مصرف انرژی بالاتر: برخی دستگاه‌های قابل‌حمل مثل موبایل و لپ‌تاپ هنگام استفاده مداوم از باند ۵ گیگاهرتز سریع‌تر باتری خالی می‌کنند.
نتیجه‌گیری: سرعت یا پوشش؟
اگر خانه‌ی بزرگی دارید یا دستگاه‌های زیادی متصل می‌شوند، ۲.۴ گیگاهرتز انتخاب بهتری است. اما اگر به دنبال سرعت بالا برای تماشای ویدیو، بازی آنلاین یا دانلود هستید، بدون شک ۵ گیگاهرتز بهترین گزینه خواهد بود.
در حالت ایده‌آل، استفاده از یک مودم یا روتر دوبانده به شما این امکان را می‌دهد که هر دو مزیت را همزمان داشته باشید.
اگر به دنبال مدیریت بهتر شبکه و استفاده همزمان از باندهای مختلف هستید، روتر میکروتیک می‌تواند انتخابی حرفه‌ای باشد
سوالات متداول
۱. آیا همه دستگاه‌ها از باند ۵ گیگاهرتز پشتیبانی می‌کنند؟
خیر، برخی دستگاه‌های قدیمی فقط از باند ۲.۴ گیگاهرتز پشتیبانی می‌کنند.
۲. باند ۵.۸ گیگاهرتز چیست؟
در واقع همان باند ۵ گیگاهرتز است. برخی منابع به دلیل گستردگی کانال‌ها آن را ۵.۸ گیگاهرتز می‌نامند.
۳. بهترین باند برای بازی آنلاین کدام است؟
باند ۵ گیگاهرتز به دلیل سرعت بالا و پینگ کمتر، گزینه‌ی ایده‌آلی برای گیمینگ است.
۴. برای خانه‌ی دو طبقه چه باندی مناسب‌تر است؟
باند ۲.۴ گیگاهرتز به دلیل پوشش‌دهی بهتر، کارایی بیشتری دارد؛ مگر اینکه از تقویت‌کننده یا اکسس پوینت استفاده کنید.