برای اینکه گوشی، لپتاپ، یا حتی یک دوربین هوشمند بتواند به شبکه متصل شود، به یک آدرس شناسایی منحصربهفرد نیاز دارد. این آدرس همان چیزی است که ما به آن IP Address میگوییم.
امروزه دو نسخه اصلی از پروتکل اینترنت وجود دارد: IPv4 که قدیمیتر و شناختهشدهتر است، و IPv6 که بهعنوان نسل جدید برای رفع محدودیتها و نیازهای آینده طراحی شده است.
در این مقاله توضیح میدهیم که IPv4 و IPv6 چیستند، چه تفاوتهایی با هم دارند، مزایا و معایب هرکدام چیست و در نهایت بررسی میکنیم کدام یک میتواند انتخاب بهتری برای آینده اینترنت باشد.
IPv4 چیست؟
IPv4 (Internet Protocol version 4) چهارمین نسخه از پروتکل اینترنت است که در سال ۱۹۸۳ معرفی شد. بیش از ۴۰ سال است که این نسخه ستون فقرات اینترنت جهانی به شمار میرود.

ویژگیهای IPv4
طول آدرس: ۳۲ بیت (حدود ۴.۳ میلیارد آدرس)
فرمت: اعشاری و نقطهگذاری شده (مثل: 192.168.1.1)
رایجترین نسخه در سراسر دنیا
مزایا
معایب
IPv6 چیست؟
IPv6 نسل جدید پروتکل اینترنت است که در سال ۱۹۹۹ معرفی شد. این نسخه برای رفع محدودیت آدرسهای IPv4 ساخته شد و با ظرفیت تقریباً نامحدود، امنیت داخلی و سرعت بالاتر، به عنوان پایه آینده اینترنت و اینترنت اشیا شناخته میشود.
ویژگیهای IPv6
طول آدرس: ۱۲۸ بیت (تقریباً بینهایت آدرس)
فرمت: هگزادسیمال و جداشده با “:” (مثل: 2001:db8::1)
مناسب برای اینترنت اشیا (IoT) و شبکههای گسترده
مزایا
معایب
هزینه بالای مهاجرت از IPv4
عدم پشتیبانی کامل در برخی تجهیزات قدیمی
پیچیدگی بیشتر برای کاربران عادی

جدول مقایسه IPv4 و IPv6
ویژگیها | IPv4 | IPv6 |
طول آدرس | 32 بیت (۴.۳ میلیارد آدرس) | 128 بیت (تقریباً نامحدود) |
فرمت آدرس | اعشاری با نقطه | هگزادسیمال با “:” |
سال معرفی | 1983 | 1999 |
تعداد آدرسها | محدود | نامحدود |
نیاز به NAT | دارد | ندارد |
امنیت داخلی | ندارد | دارد (IPSec) |
سرعت و کارایی | متوسط | بهتر در مسیریابی |
سازگاری با تجهیزات قدیمی | بسیار بالا | در برخی دستگاهها محدود |
تفاوت IPv4 و IPv6 چیست؟
به طور خلاصه:
IPv4 بهتر است یا IPv6؟
اگر به دنبال تجهیزاتی هستید که از IPv6 پشتیبانی کامل داشته باشند، میتوانید از روتر میکروتیک استفاده کنید که به دلیل کارایی بالا و انعطافپذیری، گزینهای مناسب برای شبکههای مدرن محسوب میشود
جمعبندی
حالا بهخوبی میدانیم که تفاوت IPv4 و IPv6 چیست و هرکدام چه جایگاهی در شبکه دارند. IPv4 همچنان پرکاربردترین نسخه اینترنت است و بسیاری از زیرساختها بر پایه آن کار میکنند. اما با رشد سریع اینترنت، دستگاههای هوشمند و اینترنت اشیا، استفاده از IPv6 اجتنابناپذیر است.
به بیان ساده، IPv4 امروز را پوشش میدهد، ولی آینده اینترنت روی دوش IPv6 خواهد بود. پس اگر به فکر ارتقای شبکه یا راهاندازی کسبوکار آنلاین هستید، بهتر است از همین حالا زیرساخت خود را برای پشتیبانی از IPv6 آماده کنید..
سوالات متداول
1. چرا IPv6 معرفی شد؟
برای رفع محدودیت آدرسهای IPv4 و فراهمکردن امنیت و مقیاسپذیری بیشتر.
2. آیا IPv4 منسوخ شده است؟
خیر. هنوز IPv4 بهطور گسترده استفاده میشود، اما به مرور IPv6 جایگزین آن خواهد شد.
3. تفاوت اصلی IPv4 و IPv6 چیست؟
اصلیترین تفاوت در طول آدرسهاست: IPv4 از ۳۲ بیت و IPv6 از ۱۲۸ بیت استفاده میکند.
4. آیا مهاجرت به IPv6 ضروری است؟
بله، بهویژه برای شرکتها و سازمانهایی که با اینترنت اشیا یا دیتاسنترها کار میکنند.
5. کدام سریعتر است: IPv4 یا IPv6؟
IPv6 به دلیل طراحی جدید و حذف NAT در بسیاری از موارد عملکرد بهتری دارد.