اگر بخواهیم خیلی ساده و واضح جواب بدهیم:
MPLS مخفف Multi Protocol Label Switching یا « سوییچینگ مبتنی بر برچسب چندپروتکلی » است؛ روشی برای انتقال داده در شبکه‌های سازمانی و مخابراتی با سرعت بالا، پایداری بیشتر، کاهش تاخیر و اولویت‌بندی ترافیک. MPLS داده‌ها را مثل IP معمولی از روی آدرس هدایت نمی‌کند، بلکه با استفاده از Label (برچسب اختصاصی) مسیر داده را مشخص می‌کند؛ همین موضوع باعث می‌شود ارتباط سریع‌تر، پایدارتر و قابل مدیریت‌تر باشد.
اگر به‌دنبال شبکه‌ای امن، بدون قطعی، پایدار، مناسب VoIP، شعب سازمانی، دیتاسنتر و سرویس‌های ابری هستید—MPLS بهترین گزینه‌ست.
Mقدمه – چرا باید بدانیم MPLS چیست و چه کاربردی دارد؟
شبکه‌ها هر روز پیچیده‌تر می‌شوند؛ تعداد کاربران، سرویس‌ها، پهنای‌باند و نیاز به اتصال بی‌سیم و سیمی در حال رشد است. برای پوشش شبکه داخلی می‌توان از اکسس پوینت‌ها استفاده کرد. روش‌های سنتی مسیریابی IP کافی نیستند—کندترند، مدیریت QoS دشوار است و در شبکه‌های بزرگ، تأخیر و Packet Loss به‌خاطر مسیرهای طولانی و شلوغ افزایش می‌یابد.
اینجاست که MPLS وارد می‌شود؛ راهی برای ایجاد مسیرهای سریع، مطمئن و قابل پیش‌بینی
مناسب ارتباط بین سایت‌ها، بانک‌ها، ISPها
مناسب انتقال VoIP و ویدیو بدون قطعی
مناسب شبکه‌های ابری + دیتاسنتر
مناسب ارتباطات حیاتی سازمان‌ها
MPLS چیست و چگونه کار می‌کند؟
MPLS مثل IP Routing سنتی به هدر بسته نگاه نمی‌کند تا ببیند مقصد کجاست.
اینجا همه چیز با Label اتفاق می‌افتد:
بسته وارد شبکه می‌شود
روتر لبه‌ای (LER) برای بسته یک Label اختصاص می‌دهد
بسته به‌جای تحلیل آدرس بارها، فقط از روی Label حرکت می‌کند
در طول مسیر روترها (LSR) فقط برچسب را می‌خوانند
بسته در مقصد Label را حذف کرده و تحویل می‌شود
نتیجه این روش:
سرعت بالاتر، تاخیر کمتر، مدیریت ترافیک بسیار کارآمد.
MPLS مخفف چیست؟
| واژه | معنی |
|---|
| Multi | چندگانه |
| Protocol | پروتکل‌ها |
| Label | برچسب |
| Switching | سوئیچینگ / هدایت |
یعنی «سوئیچینگ مبتنی بر برچسب، مستقل از نوع پروتکل».
MPLS چیست و چه کاربردی دارد؟
از MPLS عمدتاً در موارد زیر استفاده می‌شود:
ارتباط میان شعب یک سازمان (WAN)
ایجاد ارتباط امن و پایدار بین دیتاسنترها
بهبود کیفیت VoIP و تماس‌های اینترنتی
شبکه‌های سرویس‌دهنده اینترنت (ISP + Carrier Grade)
ارتباط ابری (Cloud Connectivity)
مدیریت پهنای باند و کاهش Latency در بازی و ویدیو
هر جایی که پایداری + امنیت + سرعت + مدیریت‌پذیری مهم باشد → MPLS برنده است.
مزایای MPLS (چرا سازمان‌ها از MPLS استفاده می‌کنند؟)
| مزیت | توضیح | امتیاز |
|---|
| کاهش Latency | مسیر کوتاه‌تر، انتقال سریع‌تر | ⭐⭐⭐⭐⭐ |
| پایداری بالا | مناسب سایت‌های صنعتی و حیاتی | ⭐⭐⭐⭐⭐ |
| QoS اختصاصی | اولویت‌دهی به VoIP، ویدیو و دیتا | ⭐⭐⭐⭐⭐ |
| امنیت بیشتر | ترافیک در لایه ۲.۵، جدا از اینترنت عمومی | ⭐⭐⭐⭐ |
| مقیاس‌پذیری بالا | مناسب شبکه‌های بزرگ و چندسایتی | ⭐⭐⭐⭐⭐ |
چرا MPLS بهتر از Routing معمولی است؟
Routing معمولی → هر روتر بسته را تحلیل و تصمیم‌گیری مجدد می‌کند
MPLS → فقط Label را نگاه می‌کند و سریع رد می‌کند
| ویژگی | IP Routing | MPLS |
|---|
| سرعت | عادی | خیلی سریع |
| نوع مسیریابی | مقصد محور | برچسب‌محور |
| مناسب VoIP | نه همیشه | کاملاً مناسب |
| امنیت | معمولی | ایزوله و قابل کنترل |
| Delay | بیشتر | بسیار کم |
MPLS چگونه QoS را بهبود می‌دهد؟
MPLS فقط انتقال نمی‌دهد—کنترل می‌کند و مدیریت می‌کند.
⬅ شما می‌توانید مشخص کنید:
| نوع ترافیک | اولویت |
|---|
| VoIP | Very High |
| Video Conference | High |
| ERP/Accounting | Medium |
| Backup / File Transfer | Low |
نتیجه:
- تماس‌ها قطع نمی‌شوند.
- تصویر نمی‌لرزد.
- نرم‌افزارها روان اجرا می‌شوند.
چه زمانی استفاده از MPLS توصیه نمی‌شود؟
هرچند MPLS عالی است، اما مناسب هر پروژه نیست:
- هزینه بالاتر نسبت به اینترنت عادی
- وابستگی به ISP یا مخابرات
- راه‌اندازی تخصصی و نیازمند تیم حرفه‌ای
اگر بودجه محدود دارید و فقط اینترنت ساده می‌خواهید → VPN IPSec گزینه اقتصادی‌تر است.
کلام آخر
اگر بخواهیم نتیجه را در یک جمله جمع کنیم: MPLS راه‌حل حرفه‌ای برای شبکه‌های بزرگ و ارتباطات حیاتی است.
سرعت بیشتر، تاخیر کمتر، امنیت بالاتر و امکان مدیریت ترافیک باعث شده MPLS انتخاب اول سازمان‌ها و ISPها باشد.
سوالات متداول درباره MPLS
1. MPLS چیست، خیلی ساده؟
سیستمی برای انتقال داده سریع‌تر و امن‌تر با استفاده از Label.
2. MPLS مخفف چیست؟
Multi Protocol Label Switching.
3. MPLS برای چه شبکه‌هایی کاربرد دارد؟
سازمان‌های چند شعبه، بانک‌ها، دیتاسنترها، ISPها، VoIP و ارتباطات حیاتی.
4. آیا MPLS از VPN امن‌تر است؟
در بسیاری موارد بله؛ چون ترافیک جدا و مدیریت‌پذیر است.
5. آیا MPLS گران‌تر از اینترنت عادی است؟
بله، اما در عوض پایداری، سرعت و SLA بسیار بهتر ارائه می‌دهد.